4 Şubat Dünya Kanser Günü
“Erken Teşhis Hayat Kurtarır”
Seçimler ve Riskler
Kanserlerin % 10 kadarı genetik mutasyonlarla (değişimlerle) ilişkilidir. Oysa kanserden ölümlerin % 27'si tütün ve alkol kullanımı nedeniyledir.
Farkındalık, Kavrama, Efsane (Mit) Ve Yanlış Bilgi
Artan farkındalık ve doğru bilgi ve tecrübeler hepimizi erken uyarı işaretlerini tanıma, sağlığımız hakkında bilinçli seçimler yapma ve kendi korku ve kanser hakkındaki yanlış algılarımıza karşı koyma konusunda güç verebilir.
Artan farkındalık ve doğru bilgi ve tecrübeler, hepimize kanserin erken uyarı işaretlerini tanıma, sağlığımız hakkında bilinçli seçimler yapma ve kanser hakkındaki korku ve yanlış algılarımıza karşı koyma konusunda güç verir.
Vücudunuzu Tanıyın: Erken Teşhis Hayat Kurtarır.
Tüm kanserler erken belirti ve semptom göstermez. Bununla birlikte, birçok kanser bir şeyin doğru olmadığına dair işaretler gösterebilir veya gösterir. Bunlar meme, rahim ağzı (servikal),kalın bağırsak (kolorektal), cilt, ağız (oral) ve bazı çocukluk kanserleridir. Bunu bilmek önemlidir, çünkü kanseri erken teşhis etmek neredeyse her zaman tedavi etmeyi ve hatta iyileştirmeyi kolaylaştırır. Bu da kanser tanısı alan insanlar için hayatta kalma ve yaşam kalitesini arttırma şansı anlamına gelmektedir. Dahası, bazı kanserlerin erken uyarı işaretlerini tanımak düşük maliyetlidir ve çoğu durumda herhangi bir özel teknoloji gerektirmez. Her birimiz vücudumuz için neyin normal olduğunu bilmek ve olağandışı değişiklikleri tanımak için doğru bilgilerle güçlendirilebiliriz ve en önemlisi sağlık çalışanlardan yardım alabiliriz. Her bir ilimizde bulunan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinden (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinden (ASM) destek alınabilir.
Yakın tarihli bir çalışmada, sekiz yaygın kanser için - mesane, kalın bağırsak, meme, rahim ağzı, rahim, malign melanom, yumurtalık ve testis kanserleri için sağkalımın erken teşhis edildiğinde üç kat daha yüksek olduğunu bulunmuştur.
Kanser Taramaları
Kişi sağlıklı görünür ve herhangi bir kanser belirtisi veya semptomu olmazken, bazı kanser türlerinin taraması gelişmekte olan belirtileri test edebilir. Etkili bir şekilde taranabilen meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı kanserleri her bir ilimizde bulunan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Efsaneler, Yanlış Bilgilendirme ve Damgalanma
Kanserle ilgili bazı yaygın efsaneler ve yanlış algılamalar - tedavisinin olmaması veya kanserle ilgili yapılabilecek hiçbir şeyin olmaması da dâhil olmak üzere anlaşılabilir bir şekilde korkuya neden olabilir. Bununla birlikte, kanser hakkındaki yanlış bilgilendirme, yanlış kanı ve damgalama, korkularımızı arttıran olumsuz bir döngü yaratır. Korkularımız; erken tanı için tarama yaptırmamızı engelleyebilir veya tedaviyi ve bakımı tamamen geciktirmemizi veya yaptırmamamızı sağlayabilir. Genellikle, geç evrede tanı alarak veya hiç tedavi görmeyerek bu durum kötü sonuçlara yol açabilir, bu da kanserle ilgili tedavi edilemez veya kür sağlanamaz olduğu mitleri ve yanlış anlaşılma iddialarının sürmesine neden olabilir.
Ne Yapabiliriz?
· Doğru kanser bilgilerine erişme
Bilgilenerek, kanser hakkındaki kendi korkularınızı azaltabilirsiniz ve yanlış düşüncelerinize karşı koyabilirsiniz. Bilgi, farkındalık ve anlama sayesinde, başkalarının kanser hakkındaki olumsuz inanç, tutum ve davranışlara meydan okuma yetkisine sahip olursunuz.
· Sesinizi kullanın
Konuşarak korku ve damgalanma ve ayrımcılığı azaltmaya, algıları değiştirmeye ve kanserli insanlar için desteği güçlendirmeye yardımcı olabiliriz.
· Farklı kültürel inançları anlama.
Kanserle ilgili kültürel inanç ve uygulamaları anlama, buna yanıt vermede ve tutumları değiştirmede ve ortak mitleri gidermede çok önemlidir.
· Bireyleri ve toplulukları güçlendirin.
Hükümetlerin, toplulukların, işverenlerin ve medyanın her birinin; kanserle yaşayan insanların işyerinde, sağlık sisteminde veya toplumda ayrımcılığa maruz kalmayacakları bir nüfus ve kültür yaratmaya yönelik kanser konusundaki algılara meydan okumada rolleri vardır.